Sau vài tháng tương đối ổn định, giá gạo thế giới bắt đầu giảm trong tháng 9, khiến chỉ số giá gạo FAO (2002-04=100) giảm 5% xuống còn 226 điểm, mức thấp nhất kể từ tháng 4 năm 2012. Giá giảm ở tất cả các phân khúc gạo, đặc biệt là loại gạo Indica chất lượng thấp, giảm 7,6% do nhu cầu nhập khẩu tại châu Phi và châu Á giảm mạnh. Giá gạo Japonica cũng sụt 5% khiến sức ép cạnh tranh tại một số thị trường truyền thống của châu Á gia tăng. So với các loại gạo khác, giá gạo thơm trong tháng 9 chỉ giảm 2,2%.
Tháng 10, giá gạo vẫn không thay đổi nhiều so với tháng 9, có khác là giá gạo Indica tăng nhẹ. Chỉ số giá lương thực FAO trung bình đạt 235 điểm trong 10 tháng đầu năm 2013, tăng 2% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, giá cả thay đổi tùy theo từng giai đoạn vì khi đưa ra so sánh với 10 tháng năm 2012 thì giá gạo Aromatic 10 tháng đầu năm nay tăng trung bình 23%, trong khi giá gạo Japonica lại giảm 1%, giá gạo Indica chất lượng cao tăng 2% trong khi giá gạo Indica chất lượng thấp lại giảm 5%.
Xét theo quốc gia, giá gạo tháng 9 năm nay giảm rõ rệt nhất tại Thái Lan, trong đó giá gạo trắng tiêu chuẩn loại 100% B giảm 9% xuống còn 460USD/tấn. Nhìn chung, giá gạo giảm tại hầu hết các quốc gia, đặc biệt tại các nước xuất khẩu lớn ở châu Á như Ấn Độ, Pakistan và Việt Nam.
TÌNH HÌNH SẢN XUẤT LÚA GẠO
Chỉ vài tháng trước, triển vọng về sản xuất lúa gạo thế giới năm 2013 đã xấu đi đáng kể khi mà sản lượng gạo tại Trung Quốc và Ấn Độ, hai quốc gia sản xuất gạo đứng đầu thế giới, có xu hướng giảm. Theo đó, sản lượng gạo thế giới năm 2013 được FAO dự báo ở mức 494 triệu tấn, tăng 0,9% tương đương 4,2 triệu tấn so với năm 2012. Con số này cho thấy trong 10 năm trở lại đây, sản lượng gạo thế giới trung bình tăng 10 triệu tấn một năm. Nếu đạt được mức này, năm 2013 sẽ là năm liên tiếp thứ 2 mà sản lượng gạo thế giới có mức tăng trưởng tương đối chậm.
Phần lớn sự gia tăng về sản lượng lúa gạo năm 2013 trên thế giới là do sức tăng về sản lượng tại châu Á, đặc biệt là Ấn Độ - nơi mà tình hình sản xuất đang hồi phục nhờ điều kiện thời tiết khá thuận lợi. Tuy nhiên, thiệt hại do thiếu mưa tại các vùng phía Đông và do cơn bão Phailin hồi đầu tháng 10 đã khiến sản lượng gạo của Ấn Độ giảm 2 triệu tấn xuống còn 106 triệu tấn. Như vậy, sản lượng gạo của nước này sẽ giảm 1,5% so với mùa vụ năm 2012. Hầu hết các quốc gia châu Á khác dự kiến đang trong giai đoạn thu hoạch, với mức sản lượng tăng đáng kể, đặc biệt là tại Bangladesh, Cămpuchia, Hàn Quốc, Myanmar, Pakistan, Philippines, Sri Lanka và Thái Lan. Vì thời tiết quá ẩm ướt và thiếu ánh nắng mặt trời, nên dự báo sản lượng lúa gạo tại In-đô-nê-xi-a sẽ không đạt được mục tiêu mà chính phủ nước này đưa ra. Tuy nhiên, sản lượng lúa gạo của In-đô-nê-xi-a vẫn vượt qua mức kỷ lục năm ngoái. Tương tự, sản xuất lúa gạo tại Việt Nam được dự báo tăng mạnh so với năm ngoái. TạiTrung Quốc, lượng mưa trái mùa và không đủ đã khiến sản lượng lúa gạo tại các vùng ở phía trung đông giảm, nên dự báo chỉ giữ được mức sản lượng của năm ngoái. Ngoài ra, dự báo sản lượng vụ mùa cuối cũng giảm 6% do điều kiện thời tiết tiếp tục khô hạn; khiến sản lượng lúa gạo năm 2013 của Trung Quốc được dự báo đạt 138,9 triệu tấn, giảm 0,7% tương đương 1 triệu tấn so với năm 2012 và là năm suy giảm đầu tiên về sản lượng trong vòng 10 năm trở lại đây.
Sản xuất lúa gạo tại châu Mỹ Latinh và vùng Ca-ri-bê được kỳ vọng là hồi phục, mặc dù không đạt được mức sản lượng hồi năm 2011. Hầu hết các quốc gia trong khu vực sẽ có vụ mùa bội thu nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi, đặc biệt là tại Brazil, Guyana, Paraguay và Venezuela. Trong khi đó, tại Bolivia, giá gạo thấp cộng với điều kiện thời tiết bất lợi đã khiến sản lượng gạo nước này được dự báo giảm 26%.
Tại châu Đại dương, mặc dù điều kiện nuôi trồng không ổn định, nhưng Australia vẫn đạt được mức sản lượng kỷ lục hơn 10 tấn/ha. Ngoài ra, diện tích lúa gạo được mở rộng đã đưa sản lượng gạo nước này đạt mức kỷ lục kể từ năm 2002. Tuy vậy, trong khi cả nước đang chuẩn bị gieo trồng cho mùa vụ 2014, đã có một số lo ngại về tình trạng thiếu nước, dự báo một sự sụt giảm về sản lượng trong mùa vụ tới.
Sản lượng gạo khu vực châu Phi được dự báo sẽ giảm 1% trong năm nay. Sự suy giảm này chủ yếu là do sản lượng tại Madagascar, nước sản xuất gạo lớn thứ 2 trong khu vực, giảm 21% vì thiếu mưa và nạn dịch châu chấu. Tình trạng tương tự cũng đang diễn ra tại Benin, Burkina Faso và Senegal.
Tại châu Âu, sản lượng gạo dự báo giảm 9% do tình hình sản xuất tại một số nước trong khu vực giảm mạnh. Tại Italia, lượng mưa quá nhiều và nhiệt độ thấp trong mùa hè đã khiến cây lúa không phát triển. Còn tại Tây Ban Nha, giá gạo giảm đã khiến người nông dân thu hẹp diện tích trồng lúa.
Tại Bắc Mỹ, sản lượng lúa gạo của Hoa Kỳ cũng được dự báo giảm 7% mặc dù năng suất đạt mức kỷ lục.
