Mặc dù chính phủ tiếp tục khuyến nghị duy trì diện tích cà phê của cả nước là 500.000 ha do sức cạnh tranh về giá của cà phê so với các loại cây trồng khác không cao trong 3 năm trở lại đây nhưng diện tích gieo trồng cà phê vẫn tiếp tục được mở rộng tại các khu vực chính như Đắk Lak, Lâm Đồng và Đắk Nông. Trong 3 năm gần đây, giá cà phê liên tục tăng khiến người nông dân càng thêm động lực để mở rộng hoạt động sản xuất. Theo số liệu ước tính của Sở NN&PTNT, Bộ NN&PTNT, diện tích trồng cà phê nước ta năm 2013 vào khoảng 633.295 ha, tăng 3% so với năm ngoái.

Sản xuất cà phê nước ta tăng đều đặn trong vòng 3 năm gần đây (tham khảo hình 1 và bảng 1 bên dưới) do 5 yếu tố chính: (1) việc mở rộng diện tích trồng cà phê; (2) thời tiết tương đối thuận lợi (đặc biệt là vụ thu 2013); (3) việc nâng cao hiểu biết và tăng vốn đầu tư của người nông dân như cải thiện kỹ thuật trồng trọt, thủy lợi hợp lý, sử dụng phân bón thích hợp; (4) sử dụng các giống cây mới cho năng suất cao và kháng bệnh gỉ sắt; (5) giá xuất trại và giá xuất khẩu ổn định, tạo động lực cho người nông dân mở rộng diện tích và thay thế cây cà phê già cỗi.

Từ tình hình thực tế, Mạng thông tin Nông nghiệp toàn cầu của FAS USDA đã điều chỉnh dự báo ban đầu về sản lượng cà phê mùa vụ 2013/14 của Việt Nam lên mức kỷ lục mới, 29 triệu bao tương đương 1,74 triệu tấn, tăng 9% so với mùa vụ trước. Với sản lượng như vậy dự báo nguồn hàng cà phê xuất khẩu nước ta năm nay tương đối lớn, với kim ngạch được FAS USDA dự báo là 25 triệu bao, tương đương 1,5 triệu ấn.

Tiêu thụ cà phê trong nước tiếp tục tăng mạnh nhờ chiến lược marketing rầm rộ của các nhà sản xuất nội địa. FAS USDA vẫn giữ mức dự báo về tiêu thụ cà phê trong nước mùa vụ 2013/14 là 2 triệu bao tương đương 120.000 tấn, tăng 10% so với mùa vụ trước.

Tình hình sản xuất:

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê trong nước, diện tích gieo trồng cà phê tiếp tục tăng mạnh tại các khu vực chính. Theo số liệu ước tính của Sở NN&PTNT, Bộ NN&PTNT, diện tích trồng cà phê nước ta năm 2013 vào khoảng 633.295 ha, tăng 3% so với năm ngoái (năm 2012 là 616.407 ha) và tăng 11% so với năm 2011 (571.000 ha). Chiếm khoảng 76% tổng diện tích trồng cà phê của cả nước là 3 tỉnh Đak Lak, Lâm Đồng và Dak Nông (chủ yếu là mở rộng diện tích trồng cà phê Robusta). Diện tích trồng cà phê Arabica ước tính vào khoảng 42.000 ha, chiếm khoảng 6,6% tổng diện tích cà phê của cả nước.

Thời tiết thuận lợi là yếu tố giúp cây cà phê phát triển nhanh và ổn định trong năm 2013. Mặc dù có những lo ngại về thời tiết khô hạn những tháng đầu năm nay, nhưng mùa mưa đến sớm hơn dự kiến và những cơn mưa bắt đầu từ cuối tháng 3 tại các khu vực khô hạn ở Tây Nguyên là yếu tố quyết định của mùa vụ bội thu năm 2013 vì đây là những thời gian quan trọng trong chu kỳ phát triển của cây cà phê nước ta.

Theo các thương nhân trong nước, điều kiện thời tiết thuận lợi đã bù đắp sự sụt giảm về sản lượng do (1) các cây cà phê già cỗi cho năng suất thấp vẫn chiếm tỷ lệ lớn trong tổng diện tích trồng cà phê; và (2) một số khu vực vẫn bị ảnh hưởng bởi hạn hán. Ngoài ra, người nông dân cũng được hưởng lãi suất ưu đãi nên họ có điều kiện để đầu tư hơn vào quy trình sản xuất như sử dụng hệ thống thủy lợi và phân bón thích hợp, có kho dự trữ và thay thế các cây cà phê già cỗi. Theo ước tính của Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) trong vòng 5 – 10 năm tới, diện tích cà phê cần phải trồng thay thế và chuyển đổi khoảng 140.000 – 160.000ha và đến năm 2020 là khoảng 200.000 ha. Hiện nay, các tỉnh Tây Nguyên trồng trên 551.669 ha cà phê; trong đó, trên 100.000 ha cà phê đã già cỗi, cần phải tái canh. Tỉnh Đắk Lắk có diện tích cà phê nhiều nhất Tây Nguyên với trên 202.000 havà cũng là địa phương có diện tích cà phê già cỗi chiếm gần 50% diện tích cà phê cần tái canh của cả vùng Tây Nguyên.

Dựa trên các cuộc điều tra các doanh nghiệp xuất khẩu trong nước, hiệp hội ngành hàng, FAS USDA  đã điều chỉnh dự báo ban đầu về sản lượng mùa vụ 2013/14 lên 29 triệu bao tương đương 1,74 triệu tấn, tăng 9% so với mùa vụ trước (xem thêm bảng 1) trong đó sản lượng cà phê Arabica dự báo tăng lên ở mức 70.000 tấn tương đương 1.167 bao 60kg.

Bảng 1: Sản lượng cà phê theo mùa vụ (Tháng 10-Tháng 9)

Nguồn: số liệu ước tính của FAS USDA 

Bảng 2: Diện tích trồng cà phê của Việt Nam theo tỉnh thành

Nguồn: Bộ NN&PTNT, Sở NN&PTNT các tỉnh, Doanh nghiệp xuất khẩu cà phê Việt Nam