TỔNG QUAN

Những thông tin cơ bản

Tổng quan

· Thể chế Nhà nước - Theo thể chế Cộng hoà Tổng thống, chế độ một viện (từ năm 1979).

Hiến pháp thông qua ngày 28 tháng Tư năm 1993.

Có 10 vùng hành chính.

Quốc hội với 200 thành viên được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 4 năm; Tổng thống được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 4 năm (được hai nhiệm kỳ).

· Địa lý - Thuộc Tây Phi. Phần lớn lãnh thổ là các đồng bằng thấp và các cao nguyên. ở vùng trung tâm, trong lưu vực sông Vôn-ta, có hồ lớn vôn-ta.

Sông chính: Sông Vôn-ta 1.600km (chia làm 3 nhánh: Vôn-ta đỏ, Vôn-ta trắng và Vôn-ta đen).

Khí hậu: Khí hậu nhiệt đới. Vùng ven biển có lượng mưa 2.000mm. lượng mưa giảm rõ rệt ở vùng sâu trong nội địa. Phía bắc có loại gió Ha-mát-tan nóng và khô thổi từ sa mạc Sa-ha-ra tới.

· Kinh tế - Công nghiệp chiếm 14%, nông nghiệp: 41% và dịch vụ: 45% GDP.

Bất ổn định chính trị và quản lý yếu kém đã gây thiệt hại cho nền kinh tế của Ga-na. Gần 50% lao động làm nông nghiệp. Ca-cao là sản phẩm thương mại chủ yếu. Ngành lâm nghiệp, ngành khai thác bô-xít vàng và kim cương chiếm vị trí quan trọng; xuất khẩu đạt 1,5tỷ USD, nhập khẩu 2,1 tỷ USD, nợ nước ngoài: 5,2 tỷ USD, sản xuất điện đạt 6,1 tỷ kWh, tiêu thụ 5,88 kWh.

· Văn hoá - xã hội - Số người biết đọc, biết viết đạt 64,5%; nam: 75,9%; nữ: 93,5%.

Chính phủ đang nỗ lực tăng cường giáo dục tiểu học. Hệ thống giáo dục phổ thông chia làm ba cấp: Tiểu học (6 năm), trung học (3 năm) và trên trung học (3 năm). Mỗi khu vực hành chính có ít nhất một trường trung học; cả nước có 4 trường đại học.

Công tác chăm lo sức khoẻ cho cộng đồng có được chú ý, nhưng còn rất kém. Sốt rét và các bệnh nhiệt đới đang còn rất nghiêm trọng.

Tuổi thọ trung bình đạt 57,14 tuổi, nam: 55,08, nữ: 59,27 tuổi.

Những danh thắng dành cho du lịch, nghỉ ngơi và giải trí: Phòng tranh Glô, nhà bảo tàng dân tộc, khu bảo tồn những trò chơi Cu-ma-si, lâu đài En-min-na, hồ Vôn-ta.

· Lịch sử - Năm 1482, người Bồ Đào Nha đã đến Ga-na.

Từ khoảng năm 1600, người Châu Âu đã thành lập các trạm ven biển buôn bán vàng, ngà voi và nô lệ. Người Anh đã loại người Đan Mạch (1850) và người Hà Lan (1872) để lập ra vùng thuộc địa bờ biển vàng năm 1874. Đến năm 1898, Đại vương quốc A-san-ti (trong lục địa Ga-na hiện nay) mới bị chinh phục. Sau Đai chiến thế giới lần thứ II, sự phồn vinh của nghề trồng ca-cao, tỷ lệ số người thoát mù chữ tăng, đã giúp Ga-na theo kpj quá trình phi thực dân hoá tại vùng châu Phi đen. Ga-na độc lập vào năm 1957. vùng đất của Tô-gô do Anh uỷ trị từ năm 1914 cũng được sáp nhật vào Ga-na năm 1957 Năm 1960, thành lập Nhà nước cộng hoà. Các chính sách tham vọng lớn cùng với sự cai trị ngày càng trở nên chuyên chế của Nơ-kơ-ru-ma đã dẫn đến bị cuộc đảo chính quân sự năm 1966, lật đổ ông ta. Từ đó, Ga-na phấn đấu khắc phục những vấn đề kinh tế và chính trị. Trong vòng 20 năm, tại Ga-na đã xảy ra 6 cuộc đảo chính, trong đó có 2 cuộc đảo chính của trung uý phi công Giơ-ri Râu-linh (1979 và 1981). Ông ta đã thành công và đã lập ra Hội đồng quốc phòng lâm thời (PNDC) do ông làm Chủ tịch.

Tháng Mười một năm 1992, trong cuộc bầu cử Tổng thống đa đảng đầu tiên, ông J.Rau-linh (Rawlinh) được bầu làm Tổng thống và tháng Hai năm 1996, ông trúng cử nhiệm kỳ hai.