|
|
TỔNG QUAN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Những thông tin cơ bản
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tên nước:
|
Kyrgyzstan
|
|
Tên tiếng Việt:
|
Cộng hòa Kyrgyzstan
|
|
Vị trí địa lý:
|
Nằm ở Trung Á, phía Tây của Trung Quốc
|
|
Diện tích:
|
198500 (km2)
|
|
Tài nguyên thiên nhiên:
|
Thuỷ năng, vàng và kim loại hiếm, than đá, dầu , khí tự nhiên, thuỷ ngân, chì, kẽm, bitmut
|
|
Dân số
|
5.3 (triệu người)
|
|
Cấu trúc độ tuổi theo dân số:
|
0-14 tuổi:30.3% 15-64 tuổi 63.5% 65 tuổi trở lên:6.2%
|
|
Tỷ lệ tăng dân số:
|
0.01354
|
|
Dân tộc:
|
Người Kyrgyz, Uzbek, người Nga, Dungan,người Ukraina, Uygur, dân tộc khác
|
|
Thủ đô:
|
Bishkek
|
|
Quốc khánh:
|
31/08/1991
|
|
Hệ thống luật pháp:
|
Dựa theo luật pháp của Pháp và của Nga
|
|
Tỷ lệ tăng trưởng GDP
|
|
|
0.065
|
|
GDP theo đầu người:
|
2000 (USD)
|
|
GDP theo cấu trúc ngành:
|
Nông nghiệp: 31.7% Công nghiệp:19.8% Dịch vụ:48.4%
|
|
Lực lượng lao động:
|
2.7 (triệu người)
|
|
Lực lượng lao động theo lĩnh vực nghề nghiệp:
|
Nông nghiệp:55% Công nghiệp:15% Dịch vụ: 30%
|
|
Tỷ lệ thất nghiệp:
|
0.18
|
|
Tỷ lệ dân số sống dưới mức nghèo:
|
0.4
|
|
Lạm phát:
|
0.064
|
|
Sản phẩm nông nghiệp:
|
Côttông, khoai tây, thuốc lá sợi ,nho , hoa quả và quả mọng, cừu, dê, len, gia súc
|
|
Công nghiệp:
|
Máy móc nhỏ , dệt may, chế biến thực phẩm, xi măng, giầy , mô tô điện , vàng, kim loại hiếm, gỗ tròn, máy lạnh, phụ tùng
|
|
Xuất khẩu:
|
1.04 tỷ (USD)
|
|
Mặt hàng xuất khẩu:
|
Bông, len, thịt, thuốc lá sợi, vàng, uranium, khí tự nhiên , thuỷ năng, máy móc, giầy, thuỷ ngân
|
|
Đối tác xuất khẩu:
|
Thuỵ Sĩ, Kazakhstan, Afghanistan, Trung Quốc, Nga
|
|
Nhập khẩu:
|
2.509 tỷ (USD)
|
|
Mặt hàng nhập khẩu:
|
Dầu và ga, máy móc và thiết bị , hoá chất , chế biến thực phẩm
|
|
Đối tác nhập khẩu:
|
Nga , Trung Quốc, Mỹ, Kazakhstan
|
|
|
|
|
|
|
|
Tổng quan
|
|
|
|
|
|
|
|
Thể chế nhà nước - Theo thể chế Cộng hòa tổng thống, chế độ lưỡng viện (từ năm 1991)
Hiên pháp thông qua ngày 5 tháng Năm năm 1993, sửa đổi ngày 10 tháng Hai năm 1996.
Có 6 vùng và một thành phố là đơn vị hành chính.
Có quan lập pháp và tổng thống được bầu với nhiệm kỳ 5 năm bằng tuyên cử phổ thông đầu phiếu. Thượng viện (Hội đồng lập pháp) gồm 35 thành viên. Hạ viện (Hội đồng đại diện của nhân dân) gồm 70 ghế. Thủ tướng do Tổng thống bổ nhiệm.
Địa lý - Thuộc Trung Á. Phần lớn lãnh thổ của Ki-rơ-gi-xtan nằm trong dãy núi Thiên Sơn và A-lay. Ở khu vực Pích Pô-be-đư có đỉnh cao nhất, 7.439m. các vùng đất thấp và hẹp của thung lũng Chu (ở phía bắc) và một phần của thung lũng Pơ-ga-na (ở phía tây) là nơi sinh sống của số đông dân cư Ki-rơ-gi-xtan. Hồ I-sắc-ki-rum rộng 6.200km2.
Khí hậu: Độ cao và vị trí nằm sâu trong nội địa châu Á làm cho khí hậu của Ki-rơ-gi-xtan mang đậm tính lục địa. Nhiều nơi có lượng mưa thấp.
Kinh tế - Công nghiệp chiếm 20%, nông nghiệp: 45% và dịch vụ: 35% GDP.
Sản xuất nông nghiệp (chiếm 45% GDP) tập trung tại các nông trường lớn chuyên trồng các loại cây làm thức ăn cho gia súc. Bông trồng ở các vùng được thủy lợi hóa. Tài nguyên gồm than đá, chì, kẽm và tiềm năng thủy điện đáng kể; sản xuất điện năng đạt 12.206 tỷ kWh, tiêu thụ 11,101 tỷ kWh. Ngành chế biến thực phẩm và công nghiệp nhẹ đang được mở rộng. Nền kinh tế vẫn còn mang nặng cơ chế kế hoạch tập trung. Năm 1996, lần đầu tiên sau 5 năm cỉa cách, đã ngăn chặn được suy thoái; Năm 1998, GDP tăng trưởng 1,8%. Xuất khẩu đạt 515 triệu USD, nhập khẩu: 590 triệu USD; nợ nước ngoài: 1,1 tỷ USD.
Văn hóa - xã hội - Số người biết đọc, biết viết đạt 97%; nam: 99%, nữ: 96%.
Tuổi thọ trung bình: 63,37 tuổi; nam: 59,06 tuổi, nữ: 67,93 tuổi.
Những danh thắng dành cho du lịch, nghỉ ngơi và giải trí: Thành phố Bi-sơ-kết (tên cũ Phrun-đe), hồ I-sắc - Kun, tháp Bu-ran, thành phố Na-rin…
Lịch sử - Người Ki-rơ-gít, một bộ tộc người Thổ Nhĩ Kỳ, di cư tới miền này vào thế kỷ XII. Từ thế kỷ XIII đến thế kỷ XVI, Mông Cổ (Tác-ta) thống trị. Mặc dù phụ thuộc về danh nghĩa vào các lãnh chúa người U-dơ-bếch, nhưng người Ki-rơ-gít du mục vẫn duy trì được nền độc lập cho mình, cho đến năm 1850, là năm bị nước Nga Sa Hoàng sáp nhập năm 1916, đã nổ ra cuộc khởi nghĩa lớn chống lại người Nga đang giữa những phần đất giàu có nhất và phong trào du ích vẫn tiếp diễn cho đến sau cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga. Nước Cộng hòa xô viết Ki-rơ-gi-xtan được thành lập năm 1926 và năm 1936 trửo thành một nước cộng hòa trong Liên bang Xô viết. Sau cuộc chính biến thất bại của các đảng viên cộng sản phái cứng rắn trong đảng Cộng sản Liên Xô (tháng Chín năm 1991), Ki-rơ-gi-xtan tuyên bố độc lập với tên gọi mới là Ki-rơ-gi-xtan và được quốc tế công nhận khi Liên Xô giải thể vào tháng Mười hai năm 1991.
|
|
|
|
|
|
|
