Ngày 21/2, DOC đã tổ chức cuộc điều trần trong khuôn khổ đợt xem xét hành chính lần thứ 8 về chống bán phá giá cá tra, cá ba sa của Việt Nam XK vào thị trường này. Dự kiến, DOC sẽ có phán quyết về việc lựa chọn nước thứ ba làm căn cứ tính giá và tính thuế chống bán phá giá vào 14/3.
Đến nay, có thêm thông tin các DN Mỹ yêu cầu Bộ Thương mại nước này lựa chọn một nước khác như Indonesia hoặc Philippines làm căn cứ tính giá và tính thuế, thay thế Bangladesh cho vụ kiện chống bán phá giá cá tra, cá basa vào thị trường Mỹ trong phiên điều trần lần thứ 8. Trong quá trình điều tra chống bán phá giá của cá tra Việt Nam, Mỹ thường chọn nước thứ ba thay thế để làm cơ sở so sánh yếu tố chi phí đầu vào. Những lần xem xét trước, Bangladesh (một quốc gia có nền kinh tế tương đương Việt Nam) được chọn là nước thứ ba thay thế, nhưng trong lần này, Mỹ lại chọn Indonesia hoặc Philippines. Điều này khiến cho các DN XK thủy sản Việt Nam lo ngại XK cá tra, basa sang Mỹ sẽ sụt giảm mạnh và làm tăng thuế suất nếu DOC kiên quyết không chọn Bangladesh làm căn cứ như những lần trước.
Hiện nay, Mỹ là thị trường nhập khẩu cá tra, cá basa lớn thứ 2 của Việt Nam với kim ngạch hơn 358 triệu USD, chiếm trên 20% tổng kim ngạch XK mặt hàng này của Việt Nam. Hiện diện tích nuôi cá da trơn ở Mỹ đã giảm một nửa, từ khoảng 67.000 ha mặt nước xuống còn hơn 33.000 ha. Những năm trước, các nhà nuôi cá da trơn của Mỹ đã nhiều lần tìm cách ngăn cản các DN Việt Nam thâm nhập thị trường nước này, bao gồm cả việc gây sức ép đối với các cơ quan chức năng của Mỹ phải tạo ra các hàng rào kỹ thuật, xếp cá tra, cá ba sa của Việt Nam không phải là cá da trơn. Năm 2011, khi DOC chọn Philippines làm nước thứ ba, Việt Nam đã đấu tranh quyết liệt nên Mỹ mới chấp nhận lấy số liệu từ Bangladesh nên có những DN được hưởng thuế suất bằng 0 hoặc chỉ vài cent/kg. Nếu lần này DOC kiên quyết chọn Indonesia hoặc Philippines thì cá tra XK vào thị trường Mỹ sẽ khó khăn do Việt Nam sẽ phải bỏ chi phí, công sức thu thập thông tin, tư liệu cần thiết để cung cấp cho DOC.
Thời gian qua, nhiều DN XK cá tra vào thị trường Mỹ được hưởng thuế suất thấp đã thống nhất hạ giá bán phi lê cá tra đông lạnh loại 1 xuống còn khoảng 2,35 - 2,4 USD/kg (FOB), thấp hơn giá thành sản xuất khiến cho các nhà nuôi cá da trơn của Mỹ bị mất thị trường trong nước và kiện Việt Nam bán phá giá lên DOC. Điều này khiến DOC liên tục thay đổi nước thứ ba làm căn cứ trong vụ kiện cá tra Việt Nam vào Mỹ. Vì thế, XK cá tra vào thị trường Mỹ được dự báo sẽ ngày càng khó khăn hơn.
