Khi nhu cầu toàn cầu tăng lên đối với hạt điều, Việt Nam – với tư cách là nước xuất khẩu lớn nhất thế giới về ngành hàng này có thể lấy mở rộng thị phần bằng cách nâng cao chất lượng sản phẩm.
Đó là khuyến nghị của các chuyên gia tại Hội nghị Điều quốc tế Việt Nam lần thứ 8 năm 2016 vừa được tổ chức ở Đà Nẵng.
Nhu cầu tiêu thụ điều sạch gia tăng
Theo ông Ranjeet Wallia, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Chi Commodities Handlers (Canada), nhu cầu tiêu thụ hạt điều của thế giới đang gia tăng trong vài năm gần đây, nhất là sau khi có nhiều bằng chứng khoa học được chứng minh về dinh dưỡng của hạt điều được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin.
Riêng tại thị trường Mỹ, ông Ranjeet Wallia cho biết, từ năm 2010 đến nay, nhu cầu tiêu dùng hạt điều tại đây đã tăng trưởng 53%, là loại hạt tiêu thụ nhiều thứ 2 chỉ sau hạnh nhân.
Người dân ở đây thường dùng hạt điều để chế biến thức ăn nhẹ, kết hợp với sữa hoặc sử dụng như những loại ngũ cốc khác. Hiện thị trường này đã chiếm tới 32% tổng sản lượng điều xuất khẩu hàng năm của Việt Nam, đứng đầu danh sách những nước nhập khẩu điều Việt Nam.
Còn tại EU, ông Joseph Lang, Giám đốc điều hành của Công ty Kenkko House, một trong những doanh nghiệp kinh doanh hạt quả khô lớn nhất ở đây cũng cho rằng, nhu cầu tiêu thụ điều ở EU dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao trong thời gian tới, do người tiêu dùng ý thức hơn về giá trị dinh dưỡng của loại hạt dinh dưỡng này.
Tuy nhiên, nhu cầu tiêu thụ gia tăng luôn đi kèm với yêu cầu đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, nhất là ở những thị trường có hàng rào kỹ thuật nghiêm ngặt như Mỹ, EU.
Nỗi lo chất lượng nguyên liệu nhập khẩu
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính chung 10 tháng đầu năm 2016, các doanh nghiệp đã nhập khẩu 913.000 tấn điều thô, trị giá 1,4 tỷ USD, tăng 17% về lượng và 39% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015.
Dự báo cả năm nay, Việt Nam có thể nhập khẩu cán mức 1 triệu tấn nguyên liệu (nếu cả nhập tiểu ngạch từ Campuchia), chiếm tới 65% lượng điều chế biến trong nước.
Dù được đánh giá là ngành hàng mang lại kim ngạch “tỷ đô”, tuy nhiên, với số lượng nhập khẩu như trên, ngành điều là một trong những ngành hàng có cung cầu nguyên liệu mất cân đối nghiêm trọng nhất.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp không chủ động được chế biến xuất khẩu và khó kiểm soát được chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm.
Theo ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Giám đốc Công ty Vinacontrol (đơn vị giám định điều thô nhiều nhất Việt Nam), năm nay điều thô từ châu Phi nhập về chất lượng giảm rõ rệt so với năm ngoái. Hàng hoá khi về đến Việt Nam thường bị ẩm, mốc, mọc mầm… nên tỷ lệ hàng hư hỏng cao.
Điều này đã làm thiệt hại hàng chục triệu USD cho Việt Nam, quan trọng hơn là làm giảm uy tín thương hiệu nhân điều Việt Nam.
Hiện“chiến dịch” sản xuất xanh, sạch hơn đang được ngành điều Việt Nam triển khai trên cả 3 khâu, gồm sản xuất, chế biến và thương mại.
Theo ông Nguyễn Đức Thanh, Chủ tịch Hiệp hội điều Việt Nam (Vinacas), nếu như trước đây, vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm chỉ đặt ra đối với người sản xuất thì nay ngành điều Việt Nam đã đưa vào cả toàn chuỗi, bao gồm cả các cơ sở chế biến, bao bì đóng gói, lao động, máy móc thiết bị…
Mới đây, Vinacas đã ra mắt ban vận động thành lập Câu lạc bộ sản xuất sạch hơn, quy tụ các doanh nghiệp đi tiên phong trong việc sản xuất điều sạch ở Việt Nam, nhằm tạo phong trào chế biến đảm bảo an toàn thực phẩm.
Ngoài giải pháp trên, Vinacas cũng đề nghị các doanh nghiệp nên phân loại chất lượng theo dòng sản phẩm nhập khẩu và xuất xứ trong nước, từ đó có mức giá khác nhau.
Bởi qua ghi nhận phản ánh từ các thị trường, các sản phẩm hạt điều có nguồn gốc xuất xứ từ Việt Nam có chất lượng khá tốt, hàm lượng dinh dưỡng cao và đều đảm bảo an toàn thực phẩm.
Hiện nhiều doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu lớn cũng đã thực hiện được điều này. “Sắp tới, Vinacas sẽ làm việc với các đối tác ở châu Phi để yêu cầu và thống nhất biện pháp truy xuất nguồn gốc sản phẩm, tránh tình trạng nhập phải hàng kém chất lượng, ảnh hưởng đến uy tín chất lượng điều xuất khẩu của Việt Nam như vừa qua”, ông Thanh cho biết.
Nguồn: TTXVN
