Để giữ vững vị trí đứng đầu trong xuất khẩu hạt điều trên thị trường quốc tế, các doanh nghiệp ngành điều đang chú trọng vào chế biến sâu và hình thành chuỗi liên kết, tăng sức mạnh.
Giá nguyên liệu tăng cao
Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) cho hay, do xuất khẩu đang đà thuận lợi đã đẩy giá điều thô trong nước tăng lên mức kỷ lục 50.000 đồng/kg. Nếu như thời điểm đầu năm, hạt điều khô được các thương lái thu mua với giá 39.000 - 40.000 đồng/kg, thì hiện nay giá đã tăng 9.500 - 10.000 đồng/kg lên mức đỉnh là 49.500 đồng/kg. Giá thu mua hạt điều khô tại Đồng Nai vào cuối tháng 10/2016 là 49.000 - 50.000 đồng/kg, tăng gần 10.000 đồng/kg so với cuối tháng 9. Tại Bình Phước, giá thu mua hạt điều khô đạt 49.500 đồng/kg, tăng 2.500 đồng/kg. Ðây là mức cao nhất từ nhiều năm trở lại đây do nguồn cung nội địa khan hiếm, giá điều thô nhập khẩu cao trong khi nhu cầu xuất khẩu tăng cao.
Bình Phước hiện là tỉnh đứng đầu cả nước về sản lượng điều, đạt 200.000 tấn/năm, tuy nhiên, hiện tại nguồn nguyên liệu tại chỗ chỉ đáp ứng khoảng 1/3 nhu cầu sản xuất của hơn 200 DN[11] cùng trên 300 cơ sở chế biến hạt điều tại địa phương. Những doanh nghiệp xuất khẩu chủ lực phải nhập nguyên liệu từ châu Phi với nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, do khó kiểm soát chất lượng đầu vào của nguyên liệu nhập khẩu. Ngoài ra, nhiều trường hợp phải trả giá đắt khi mua nguyên liệu từ đối tác nước ngoài khi đối tác nhận tiền nhưng không giao hàng hoặc giao hàng không đúng theo hợp đồng...
Ông Nguyễn Đức Thanh- Chủ tịch Vinacas - cho biết có khoảng 2/3 lượng hạt điều chế biến được trồng từ những nơi khác. Ước tính Việt Nam sẽ nhập khẩu khoảng 800.000 tấn hạt điều thô trong năm nay, gấp đôi so với lượng trồng trong nước.
Tăng cường liên kết sản xuất
Thị trường hạt điều trên thế giới đang gia tăng nhưng phải là sản phẩm sạch, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP). Vì thế, doanh nghiệp điều muốn thành công và lớn mạnh chỉ có con đường đầu tư cho chế biến sâu, bảo đảm ATVSTP.
Theo đại diện UBND tỉnh Bình Phước, để tăng sức mạnh, tạo thành chuỗi liên kết, Liên hiệp hợp tác xã Điều Bình Phước ra đời với gần 480 thành viên đến từ các hợp tác xã hướng đến mô hình trồng điều công nghệ cao, cho ra sản phẩm điều sạch. Ngoài ra, tỉnh sẽ có chính sách hỗ trợ 100% kinh phí đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt đối với các hộ đồng bào dân tộc thiểu số là thành viên các hợp tác xã, trồng điều xen canh cây ca cao; các hộ không phải đồng bào dân tộc thiểu số được hỗ trợ 50% kinh phí... Đồng thời đến năm 2020, tỉnh sẽ hình thành ít nhất 40 câu lạc bộ liên kết sản xuất (tương ứng với diện tích từ 3.000 - 5.000 ha) ở 121 xã, thị trấn, với khoảng 1.200 hộ như tổ kinh tế hợp tác, tổ đoàn kết sản xuất, câu lạc bộ và liên minh nông dân trồng điều…Với việc tăng cường liên kết sản xuất, tỉnh kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc chuyển giao giống mới, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, đầu tư thâm canh, tiêu thụ sản phẩm và thúc đẩy giá trị gia tăng cho chuỗi giá trị cây điều.
Dự kiến xuất khẩu hạt điều năm 2016 đạt khoảng gần 3 tỷ USD, tiếp tục đứng đầu thế giới. Để đạt kết quả này, Vinacas kiến nghị nhà nước quan tâm hỗ trợ các thành phần tham gia trong chuỗi giá trị ngành hàng, trong đó đặc biệt là 2 đối tượng nông dân và doanh nghiệp chế biến xuất khẩu điều
Theo: Hiệp hội Điều Việt Nam
