Trong 5 năm trở lại đây, giá trị xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam tăng không đáng kể, đạt dưới 7 tỷ USD. Cả hai ngành hàng quan trọng (tôm, cá tra) đều giảm giá trị. Do chậm đổi mới công nghệ và dịch bệnh, thiếu các chiến lược đột phá nên vị thế cạnh tranh của thuỷ sản Việt Nam đang dần suy yếu.
Với con tôm (ngành hàng lớn thứ nhất trong xuất khẩu thuỷ sản), trong 3 năm 2013 - 2015 sản lượng chỉ dao động khoảng 280.000 tấn so với năm 2012 (trên 550.000 tấn). Hồi năm ngoái[11] , Việt Nam đã phải nhập khoảng 120.000 tấn tôm nguyên liệu từ các nước khác.
Ngành hàng lớn thứ 2 là cá tra, sau khi đạt 1,2 triệu tấn/năm vào năm 2012 thì trong các năm 2013 đến 2015 đã sụt giảm xuống mức 1 triệu tấn và dự báo khả năng năm 2016 sẽ còn giảm tiếp vì giá cả hiện nay rất thấp.
Theo ông Lê Thanh Lựu- Giám đốc Trung tâm Hợp tác quốc tế nuôi trồng & khai thác thuỷ sản (ICAFIS), trên thị trường quốc tế, mặt hàng thuỷ sản của chúng ta không phải được đánh giá là hàng hoá cao cấp nhất hoặc có sức cạnh tranh cao, là sự lựa chọn của các bạn hàng quốc tế. Còn ở thị trường nội địa, ngoại trừ các sản phẩm sống, thì người tiêu dùng đã bắt đầu giảm thiện cảm với hàng tươi, đông lạnh, các sản phẩm khác bởi đã lạm dụng các hoá chất bảo quản thực phẩm, điều kiện chế biến mất an toàn vệ sinh. Điểm lại chu kỳ trong vòng 15 năm trở đây của ngành thuỷ sản Việt, ông Lê Thanh Lựu nhận định, dù có bước phát triển lớn nhưng bắt đầu có dấu hiệu chựng lại.
Tuy vậy, tầm ảnh hưởng của thuỷ sản vẫn chiếm một vị trí đáng kể trong tăng trưởng khi theo thống kê vào năm 2015, GDP của thuỷ sản đạt 91.185 tỷ đồng (chiếm 19,25% tổng GDP toàn ngành nông lâm thuỷ sản và chiếm 3,17 tổng GDP toàn quốc).
Trong đó, tỷ trọng xuất khẩu do nuôi trồng thuỷ sản mang lại chiếm khoảng 65-70%, tuỳ từng năm, đặc biệt phụ thuộc vào giá trị của hai mặt hàng chính là tôm và cá tra, đều từ nuôi trồng.
Điều đáng nói, giá trị xuất khẩu của con tôm giữ như năm trước nhưng phải nhập nguyên liệu 20% trong khi giá bán lại suy giảm. Còn giá trị xuất khẩu cá tra giảm rõ rệt trên 20%, vì sản lượng giảm và giá bán cũng giảm.
Trong khi đó, nguồn lợi thuỷ sản đã giảm sút nghiêm trọng vì môi trường sinh thái thay đổi (điển hình là lưu vực sông Mekong đã giảm 250.000 tấn/năm).
Nguồn: Báo Đại đoàn kết
