Vượt qua rào cản để lớn mạnh
Để được công nhận DN Ưu tiên, các DN phải đáp ứng một số yêu cầu quan trọng như: Phải có kim ngạch xuất nhập khẩu ổn định liên tục 2 năm trở lên đạt từ 100 triệu USD đối với loại hình gia công, sản xuất, xuất khẩu. Riêng với hàng hóa là nông sản, hàng hóa sản xuất tại Việt Nam thì kim ngạch phải đạt từ 30 triệu USD trở lên. Đại lý HQ phải có số lượng tờ khai đạt từ 20.000 tờ khai/năm trở lên… Ngoài ra, phải có 2 năm liên tục trở lên không vi phạm pháp luật, không vi phạm, không bị xử lý hành chính về thuế, khai báo HQ, không bị nợ thuế cùng các nghĩa vụ khác với Nhà nước…
Đạt được các tiêu chuẩn trên sau khi nộp hồ sơ theo mẫu về cơ quan HQ, DN còn tiếp tục trải qua quá trình kiểm tra, kiểm soát trước khi được công nhận là DN Ưu tiên để được hưởng 7 quyền lợi cơ bản là: Được miễn kiểm tra chứng từ và hàng hóa, trừ trường hợp nghi vấn phải có quyết định của Tổng cục trưởng Tổng cục HQ; Được ưu tiên thông quan bằng tờ khai chưa hoàn chỉnh; Được ưu tiên về thứ tự làm thủ tục HQ; Được ưu tiên trong trường hợp phải kiểm tra chuyên ngành; Được ưu tiên về thủ tục thuế như được hoàn thuế trước kiểm tra sau; Được ưu tiên về thủ tục xuất nhập khẩu tại chỗ, kho ngoại quan; Được ưu tiên về kiểm tra sau thông quan. Quyết định có hiệu lực trong thời hạn 3 năm. Trong thời gian này DN còn được hưởng quyền ưu tiên đặc biệt so với DN khác là “chỉ được kiểm tra sau thông quan không quá 1 lần/năm”.
Ông Nguyễn Tấn Sơn, Trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty TNHH Điện tử Foster Việt Nam, cho biết: “Để được công nhận DN Ưu tiên, chúng tôi phải vượt qua nhiều lần đánh giá, thẩm định rất khắt khe và khách quan. Khi được công nhận rồi, thì mọi hoạt động trở nên nhanh chóng, thuận lợi. Chỉ riêng chi phí soi chiếu, kiểm hóa cảng đã rất thuận lợi, bởi vì DN Ưu tiên được ưu tiên thông quan với trên 90% tờ khai “Luồng Xanh”… Nếu so với các DN khác thì mỗi năm chúng tôi tiết kiệm được hàng triệu USD, chưa kể thời gian ưu tiên hơn so với trước đây. Vượt qua được rào cản chặt chẽ và khắt khe đó DN sẽ lớn mạnh và thuận lợi hơn trong hội nhập thị trường quốc tế”.
Nâng cao tính cạnh tranh
Từ năm 2013 đến nay, HQ Việt Nam đã chính thức công nhận DN Ưu tiên cho 60/6.000 DN xuất nhập khẩu, chiếm chưa đến 1% số lượng DN xuất nhập khẩu của cả nước. Nhưng kim ngạch xuất nhập khẩu mà 60 DN Ưu tiên mang lại đã chiếm đến 60%/tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của 6.000 DN hiện nay. Điều này cho thấy, DN Ưu tiên trước tiên là những DN không nhỏ về quy mô cũng như khối lượng kim ngạch hàng hóa xuất nhập khẩu.
Ông Nguyễn Văn Trung, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm tra sau thông quan cho biết: Cái khó nhất để đạt tiêu chuẩn DN Ưu tiên là khâu kiểm soát nội bộ. Kế đến là gìn giữ và duy trì danh hiệu DN Ưu tiên. Bởi vì chỉ một vi phạm thôi thì DN lập tức bị mất quyền ưu tiên và phải bị kiểm tra nhiều hơn theo quy định.
Vì sao Kiểm soát nội bộ là vấn đề khó đối với DN? Ông Nguyễn Tấn Sơn cho biết: Chẳng hạn, ai cũng biết 1 lít nước cân nặng 1kg, nhưng mỗi bộ phận như sản xuất, định lượng, sổ sách kế toán… lại cho ra kết quả khác nhau, nên bị phạt. Kiểm soát nội bộ để chứng minh tính minh bạch và chuyên nghiệp, tuân thủ quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, xuất khẩu.
Vừa được công nhận DN Ưu tiên, ông Đoàn Vĩnh Phước, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tôn Đông Á chia sẻ: “Kiểm soát nội bộ vừa là yêu cầu quan trọng vừa là động lực để DN vươn lên. Kế hoạch năm 2016 công ty xuất khẩu 120 triệu USD trong đó xuất khẩu sang các thị trường khó tính như Mỹ, Úc, châu Âu 60 triệu USD, thị trường các nước Đông Nam Á 60 triệu USD. Dự kiến xuất siêu 20 triệu USD. Qua 6 tháng đầu năm chúng tôi đã đạt 50% kế hoạch. Chắc chắn đến cuối năm, Tôn Đông Á sẽ hoàn thành kế hoạch đề ra”.
