Xuất khẩu dăm gỗ trong 5 tháng đầu năm chỉ tương đương với hơn một nửa kim ngạch xuất khẩu của cùng kỳ năm trước. Theo các doanh nghiệp, họ đang gặp phải khó khăn kép cả về mặt chính sách và thị trường.

Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam (Vifores), kim ngạch và lượng xuất khẩu dăm gỗ của năm 2016 suy giảm nghiêm trọng, và điều này đang làm phát sinh những lo ngại, đặc biệt trong khối các doanh nghiệp dăm và các cơ quan quản lý.

Kim ngạch xuất khẩu dăm gỗ 5 tháng đầu năm 2016 đạt 248 triệu đô la Mỹ, chỉ tương đương với 58% kim ngạch 5 tháng cùng kỳ của năm 2015 (430 triệu đô la Mỹ). Còn lượng xuất khẩu chỉ đạt 1,8 triệu tấn, bằng 61% tổng lượng dăm xuất khẩu trong cùng kỳ năm 2015.

“Nếu từ nay đến cuối năm xu hướng này không thay đổi, ngành chế biến và xuất khẩu dăm của Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn và kim ngạch xuất khẩu cả năm 2016 chỉ đạt trên dưới 600 triệu đô la Mỹ, bằng khoảng 1/2 kim ngạch của năm 2015”, theo báo cáo của Vifores.

Theo ông Tô Xuân Phúc, chuyên gia phân tích chính sách của Tổ chức Forest Trends, hiện lượng dăm tồn, không xuất khẩu được tại Việt Nam rất lớn. “Sự sụt giảm nghiêm trọng lượng dăm gỗ xuất khẩu đang và sẽ tiếp tục tác động tiêu cực, không chỉ với các doanh nghiệp xuất khẩu, mà còn tác động đến hàng trăm nghìn hộ gia đình, bao gồm nhiều hộ dân nghèo, là nguồn cung nguyên liệu đầu vào cho ngành dăm và hàng trăm nghìn lao động khác tham gia các khâu của chuỗi cung ứng", ông Phúc nói.

Tại hội thảo, các doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành nhận định nguyên nhân chủ yếu dẫn tới sự sụt giảm nghiêm trọng kim ngạch xuất khẩu dăm là do yếu tố thị trường. Nhu cầu mặt hàng bột giấy trên thế giới, đặc biệt tại thị trường Trung Quốc giảm mạnh.

Trung Quốc là thị trường nhập khẩu dăm gỗ lớn nhất của Việt Nam, nhu cầu của Trung Quốc giảm dẫn đến tụt giảm cả về giá và lượng xuất khẩu dăm của Việt Nam trong năm 2016. Hiện xu hướng giảm này chưa có dấu hiệu chững lại. Bên cạnh đó, nguồn cung nguyên liệu từ Thái Lan đang tăng mạnh do cây đến chu kỳ khai thác.

Không chỉ về mặt thị trường, trong nỗ lực nhằm hạn chế xuất khẩu dăm, Việt Nam đã áp dụng mức thuế xuất khẩu dăm từ 0% lên 2% kể từ đầu năm 2016 cũng khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp cho hay, áp dụng mức thuế này trong bối cảnh nguồn cung dư thừa và cầu tiêu thụ co hẹp phần nào làm cho ngành chế biến dăm xuất khẩu của Việt Nam đã khó lại càng khó hơn. Mức thuế xuất khẩu 2% tương đương với mức tăng 2,5-2,8 đô la Mỹ/tấn dăm trong cơ cấu giá thành dăm gỗ xuất khẩu.

Nguồn: Tổng hợp