Thời tiết khô hạn kéo dài đã và đang ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất cà phê vối tại các tỉnh Tây Nguyên, khiến sản lượng cà phê xuất khẩu của Việt Nam năm 2016 có nguy cơ giảm mạnh.

Được giá… nhưng mất mùa

Theo Hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam (Vicofa), giá cà phê trong nước đang tăng theo giá thế giới. Hiện giá cà phê vối nhân xô tại các tỉnh Tây Nguyên tăng 3.200 - 3.300 đồng/kg lên 32.800 - 33.400 đồng/kg. Giá cà phê Robusta giao tại cảng TP. Hồ Chí Minh ngày 7/4/2016 đã tăng 11 USD, lên 1.493 USD/tấn.

Theo đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), 3 tháng đầu năm 2016, cả nước xuất khẩu 479 nghìn tấn cà phê với giá trị 808 triệu USD, tăng 30,2% về khối lượng và tăng 5,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015. Đức và Hoa Kỳ tiếp tục là hai thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất của Việt Nam. Giá cà phê thế giới và Việt Nam thời gian gần đây đang tăng cao do thời tiết khô hạn.

Ông Nguyễn Nam Hải - Phó Chủ tịch Vicofa - khẳng định: Hiện sản xuất cà phê đang chịu ảnh hưởng nặng do hạn hán tồi tệ nhất suốt ba thập kỷ qua. Thiếu nước, khô hạn đe dọa trên 165.000 ha (gần 30% tổng diện tích trồng cà phê ở Tây Nguyên), trong đó, tới 40.000 ha bị hư hỏng.

“Bình thường Tây Nguyên đã thiếu nước nhưng tình trạng năm nay trầm trọng hơn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động xuất khẩu cà phê. Dự kiến năm 2016 Việt Nam có khả năng chỉ xuất khẩu 1 triệu tấn cà phê nhân, giảm 25% so với 2015. Lượng tồn kho trong dân không còn nhiều như các nguồn thông tin nước ngoài đã đưa”, ông Nguyễn Nam Hải nhấn mạnh.

Trước đó, năm 2015, tình trạng hạn hán cũng đã xảy ra tại các tỉnh Tây Nguyên khiến sản lượng cà phê giảm 20%, kéo theo lượng hàng xuất khẩu cũng giảm mạnh. Xuất khẩu cà phê năm 2015 đạt 1,34 triệu tấn với kim ngạch đạt 2,67 tỷ USD, giảm 20,6% về khối lượng và giảm 24,8% về giá trị so với năm 2014.

Dồn sức chống hạn

Tập trung chống hạn, để đảm bảo đủ lượng xuất khẩu cà phê niên vụ 2016-2017 là giải pháp trọng tâm. Theo ông Phan Hữu Đễ - Cố vấn cao cấp của Vicofa, nên áp dụng các biện pháp như trồng cây che bóng hoặc trồng xen, đa dạng hóa sản phẩm trong vườn cà phê, sử dụng phân hữu cơ, công nghệ tưới nước tiên tiến tiết kiệm. Bên cạnh đó, nghiên cứu sử dụng các giống mới có khả năng chịu hạn và cho năng suất cao như giống lai đa dòng mới TRS1 đã được Bộ NN&PTNT công nhận.

Ông Mai Trọng Dũng - Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đăk Lăk - cho biết: Toàn tỉnh có gần 273.000 ha cây trồng cần tưới nước, trong đó cà phê là 203.000 ha. Tuy nhiên, hiện đã có khoảng 755 ha cà phê bị hạn do nằm ở những vùng khó khăn nguồn nước. UBND tỉnh đã yêu cầu các địa phương, đơn vị trong tỉnh chủ động tăng cường các giải pháp phòng và chống hạn nhằm bảo vệ sản xuất, như tiến hành nạo vét các tuyến kênh dẫn, đắp đập tạm để giữ nước, lắp đặt trạm bơm dã chiến để bơm nước từ sông suối, đào và khoan giếng để khai thác nước ngầm…

Tại hội thảo “Giải pháp khoa học công nghệ chống hạn và phát triển bền vững cà phê, hồ tiêu, điều vùng Đông Nam bộ và Tây Nguyên” do Bộ NN&PTNT tổ chức mới đây, các chuyên gia đều cho rằng do hạn hán xảy ra thường xuyên ở Tây Nguyên. Do đó, cơ quan chức năng cần có những chủ trương và giải pháp về thủy lợi cho sản xuất nông nghiệp ở khu vực này.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ kiểm tra, thẩm định, nếu giải pháp nào phù hợp, hiệu quả sẽ được triển khai thực hiện ngay nhằm chống hạn với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, góp phần giảm thiểu những thiệt hại do hạn hán gây ra.

Nguồn: Báo Công Thương