Lượng hạt tiêu xuất khẩu tăng tháng thứ 4 liên tiếp đã đưa tổng lượng xuất khẩu 4 tháng đầu năm 75,5 nghìn tấn với kim ngạch 519 triệu USD, tăng 42% về lượng và 48% về kim ngạch so với cùng kỳ năm trước.

Dự báo, cả năm 2014, sản lượng hạt tiêu cả nước khoảng 125 - 130 nghìn tấn, tạm nhập tái xuất 20 nghìn tấn, tổng sản lượng xuất khẩu 150 nghìn tấn và kim ngạch sẽ cán mốc 1 tỉ USD. Nếu đạt được kết quả trên thì đây sẽ là năm kỷ lục của ngành hồ tiêu mà cách nay 10 năm chưa ai nghĩ tới.

Theo báo cáo từ Hiệp hội Hạt tiêu Việt Nam, sản lượng hạt tiêu năm 2014 trên thế giới chỉ khoảng 320 nghìn tấn, giảm mạnh đến 45 nghìn tấn so với năm ngoái, trong khi nhu cầu tiêu thụ lại tăng. Việt Nam trong nhiều năm qua vẫn đứng đầu thế giới về xuất khẩu hạt tiêu và chủ động được giá cả. Đây là cơ hội để điều chỉnh giá xuất khẩu tăng do nguồn cung thiếu hụt.

Được giá

Hiện năng lực sản xuất hạt tiêu hiện nay ở hầu hết các quốc gia khó có khả năng tăng, lượng dự trữ toàn cầu thấp, khả năng mất cân bằng cung cầu có thể xảy ra. Mua bán trực tiếp đang có xu hướng tăng, các nhà chế biến gia vị lớn, các nhà phân phối bán lẻ, các nhà chế biến thực phẩm có xu hướng mua tiêu trực tiếp từ các nước sản xuất để có nguồn nguyên liệu ổn định, hạn chế mua qua các nhà buôn, trung gian.

Hạt tiêu Việt Nam đã chiếm tỉ trọng lớn áp đảo về sản lượng (chiếm trên 30%) và thị phần xuất khẩu (chiếm trên 50%), với giá cả cạnh tranh. Nếu các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đồng lòng sẽ đủ sức bình ổn giá cả thị trường. Tuy nhiên,  để chủ động được giá các doanh nghiệp nên đồng hành với khách hàng uy tín, kiên quyết không bán hay kinh doanh với những người hay “xù” hợp đồng (khi giá xuống họ không nhận hàng). Nếu không cương quyết làm như vậy thì rủi ro sẽ còn xảy ra cho doanh nghiệp trong nước.

Sản lượng tiêu thế giới giảm, trong khi nhu cầu tiêu thụ lại tăng 4%-5%/năm, đây là cơ hội cho Việt Nam đầu tư vườn tiêu bài bản, đạt tiêu chuẩn xuất sang các nước khó tính, gia tăng giá trị với giá cao hơn. Bốn tháng đầu năm, các doanh nghiệp đã xuất khẩu được 75,5 nghìn tấn hạt tiêu các loại với kim ngạch đạt 519 triệu USD. Với giá tiêu đen 6.596 USD/tấn, tiêu trắng 9.606 USD/tấn, đạt mức kỷ lục từ trước đến nay.

Về thị trường xuất khẩu 4 tháng đầu năm 2014, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường nhập khẩu chính cách xa các thị trường thứ 2 là Singapo. Trong 10 thị trường xuất khẩu lớn của hạt tiêu, chỉ có xuất sang Đức là giảm mạnh cả về lượng và trị giá.

Thị trường xuất khẩu hạt tiêu 4 tháng đầu năm 2014

Vấn để của hạt tiêu Việt Nam: Già cỗi

Giá hạt tiêu trong những năm qua tăng liên tục, nên diện tích trồng tiêu trong nước cũng tăng theo. Năm 2011 diện tích canh tác chỉ khoảng 52 nghìn ha, năm 2012 tăng lên 54,5 nghìn ha, năm 2013 lên 57 nghìn ha và 2014 là 62 nghìn ha. Cho dù diện tích canh tác tăng mạnh nhưng ngược lại sản lượng lại thụt lùi. Năm 2011 sản lượng lên đến 120 nghìn tấn, còn năm 2012 diện tích tăng thêm 2,5 nghìn ha nhưng sản lượng lại giảm còn 110 nghìn tấn. Năm 2013 diện tích tăng thêm 5,0 nghìn ha nhưng sản lượng cũng chỉ bằng năm 2011. Đến năm 2014, diện tích tăng thêm đến 10 nghìn ha nhưng sản lượng cũng chỉ khoảng 125 nghìn tấn.

Sở dĩ có tình trạng trên là do thấy giá hạt tiêu ổn định ở mức cao từ 150-170 nghìn đồng/kg nên nhiều người nhảy vào trồng vô tội vạ cả trên vùng đất không phù hợp dẫn đến năng suất thấp. Vườn tiêu lâu năm đúng ra phải được phá bỏ, trồng mới nhưng vì giá cao nên nhiều vườn tiêu già cỗi vẫn được nông dân giữ lại khai thác tiếp, làm cho tiêu dễ bị nhiễm bệnh, năng suất giảm dần. Diện tích tiêu già cỗi, bệnh chết từ 1.000-1.200 ha/năm, trong khi diện tích trồng mới chỉ khoảng 2.500 ha/năm.

Diện tích trồng tiêu tăng “nóng” ở cả những vùng đất có điều kiện tự nhiên không phù hợp, lạm dụng phân bón hóa học, thuốc hóa học thay cho canh tác hữu cơ. Điều này không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng đến môi trường, sâu bệnh phát triển, vườn cây suy thoái, nhiều vườn tiêu chết hàng loạt.