Lịch sử hình thành eBay:
Năm 1995, Pierre Omidyar, một kỹ sư lập trình web người Pháp 28 tuổi, làm việc cho General Magic, Inc. đã dành thời gian rảnh rỗi để soạn thảo một trang web cá nhân mà cuối cùng đã trở thành một thương hiệu lớn trên Internet. Omidyar đã quyết định rằng trang web sẽ cung cấp môi trường nhằm mục đích người mua và người bán có thể tiến hàng trao đổi giá cả hàng hóa với nhau, do đó Omidyar xây dựng chức năng đấu giá trực tuyến trên trang và gọi nó là trang web đấu giá AutionWeb.
Ra mắt vào ngày 4/9/1995, buổi khai trương của AutionWeb khá mờ nhạt, thậm chí không có lấy một khách hàng ghé thăm trong suốt 24 giờ đầu tiên. Nhưng chỉ trong vòng vài tuần, có đến vài chục mặt hàng được rao bán trên site, bao gồm cả một cửa hàng ở Idaho và một chiếc Rolls-Royce 1937. Tin tưởng vào sự tăng trưởng nhanh chóng của trang web đấu giá, Omidyar đã xin nghỉ việc tại General Magic, Inc. và dành toàn bộ thời gian cho việc kinh doanh đấu giá trên mạng. Auction Web bắt đầu thu phí từ tháng 2/1996, và trở thành một doanh nghiệp thực sự. Trang web dựa trên hệ thống thông tin phản hồi (feedback), cho phép người mua và bán có thể đánh giá lẫn nhau. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc phụ thuộc vào cơ chế phản hồi sẽ khiến cho những kẻ buôn bán không sòng phẳng lợi dụng, do đó công ty cần áp dụng những biện pháp chống lừa đảo hơn nữa. Tính đến cuối năm thứ hai sau khi chính thức hoạt động, trang web của Omidyar, khi đó được đổi tên thành eBay, đã đạt doanh số giao dịch đấu giá là 95 triệu USD và đạt được lợi nhuận ban đầu.
Hấp dẫn bởi thành công này, Omidyar đã nhận được 5 triệu USD tiền đầu tư từ quỹ Benchmark Capital năm 1997. Benchmark cũng giúp đỡ eBay xây dựng đội ngũ quản lý cho công ty, trong đó có giám đốc điều hành Meg Whitman. Tháng 9 năm 1998, eBay chính thức phát hành cổ phiếu ra công chúng và thu được 63 triệu USD. Giống như nhiều công ty kinh doanh trên Internet, eBay đã đạt được tốc độ tăng trưởng rất nhanh, tuy nhiên không giống những công ty kinh doanh trên Internet cùng thời điểm đó, eBay đã có được lợi nhuân ngay sau khi khởi nghiệp, lợi nhuận ròng của công ty năm 1998 đạt hơn 2 triệu USD.
Hiện nay eBay thu hút 157 triệu khách hàng từ 34 quốc gia với lợi nhuận 1 tỷ USD tính riêng trong năm 2005 và công ty đang có kế hoạch xây dựng trang web thân thiện hơn nhằm đáp ứng nhu cầu kinh doanh ngày càng cao.
Được biết đến như một trong những trang web đấu giá trực tuyến đầu tiên và có được mô hình đấu giá thành công, eBay là sự lựa chọn hàng đầu cho rất nhiều người dùng Internet muốn tham gia vào đấu giá. Cả người mua và người bán đều thu được lợi ích khi tham gia sàn đấu giá như eBay, với những lợi thế sớm có được của kinh doanh đấu giá trực tuyến, sẽ rất khó cho các đối thủ cạnh tranh có thể vượt qua eBay trong thời điểm hiện nay.
Cách thức tạo doanh thu từ việc cung cấp dịch vụ đấu giá trực tuyến
Bằng nhiều cách, đấu giá trực tuyến cung cấp cơ hội kinh doanh trên mạng Internet, một trang web đấu giá có thể thu phí tham gia của cả người mua và người bán đồng thời thu phí từ việc cho thuê không gian quảng cáo trên trang. Một số người thường quan tâm đến một số nhóm ngành hàng nhất định do đó trang web thường cung cấp dịch vụ quảng cáo ở cả các trang này và doanh nghiệp muốn quảng cáo phải trả thêm một khoản phí ngoài khoản phí trả cho việc quảng cáo ở các trang chính. Theo cách đó, các cơ hội quảng cáo như vậy cũng có thể được áp dụng cho những trang kết quả mà công cụ tìm kiếm trên trang đưa ra, thông thường các quảng cáo trên các trang kết quả này thường phù hợp với từ khóa hay cụm từ mà người dùng sử dụng khi tìm kiếm trên trang…
Trong lịch sử đã có các mô hình đấu giá phổ biến nào trên thế giới?
Để tìm hiểu kỹ hơn về đấu giá trực tuyến, chúng ta cũng nghiên cứu nguồn gốc và các mô hình đấu giá phổ biến trên thế giới.
Theo các tài liệu ghi lại thì đấu giá xuất hiện từ những năm 500 trước công nguyên, trong đó nổi bật hình thức đấu giá để lấy được vợ giữa những người đàn ông, những chiến binh La Mã thì dùng đấu giá để bán những tài sản mà họ có được sau những cuộc chinh phục.
Cho đến thế kỷ 17 thì đấu giá đã trở nên phổ biến tại Anh, nơi những quán rượu tổ chức đấu giá cho những tác phẩm nghệ thuật hay các đồ dùng nội thất. Đến thế kỷ 18, cũng tại Anh, hai nhà đấu giá được ra đời là Sotherby năm 1744 và Christie năm 1766, và đây vẫn là những hãng tổ chức đấu giá nổi tiếng cho đến ngày nay. Tại Mỹ, đấu giá được hình thành và phát triển cùng với những cuộc chinh phục mở rộng thuộc địa của người Anh, khi đó đấu giá được dùng phổ biến để mua, bán các công cụ lao động, động vật, thuốc lá….
Cho đến ngày nay có rất nhiều loại đấu giá đã được sử dụng, điều đó cho thấy sự phát triển của loại hình kinh doanh này như một phần không thể thiếu của sự phát triển kinh tế thế giới.
- Đấu giá kiểu Anh: đây là kiểu đấu giá thông qua việc tham dự hay xem các phiên đấu giá qua truyền hình. Đấu giá kiểu Anh là kiểu đấu giá theo đó người mua công bố mức giá của mình cao hơn mức giá được ghi nhận trước đó ra nhà tổ chức hay người mua trước đưa ra. Nhà tổ chức thầu sẽ công bố hàng hóa đấu giá được bán cho người mua trả giá cao nhất do đó đấu giá kiểu Anh còn được gọi là “Đấu giá tăng giá”. Đấu giá kiểu Anh cũng là loại hình đấu giá mở và công khai do giá hàng hóa đem đấu giá luôn được công bố một cách công khai với những người tham gia hay người xem đấu giá.
- Đấu giá kiểu Hà Lan: đây cũng là kiểu đấu giá mở, tuy nhiên lại khác hẳn với đấu giá kiểu Anh. Theo kiểu đấu giá Hà Lan, chính người đặt giá (người bán) sẽ ra giá chứ không phải là người mua ra giá.Việc đặt giá sẽ bắt đầu từ giá cao nhất sau đó giảm dần, và chỉ dừng lại ở mức giá được người mua đầu tiên chấp nhận mua, do đó đấu giá kiểu Hà Lan còn được gọi là “Đấu giá giảm giá”. Các nông trại tại Hà Lan thường dùng cách đấu giá này để bán các hàng hóa có thể bị hư hỏng như nông sản hay hoa tươi.
- Các hình thức đấu giá khác: Ngoài hay cách đấu giá kiểu Anh và đấu giá kiểu Hà Lan, trên thế giới cũng tồn tại các loại hình đấu giá khác như “đấu giá một giá”; theo đó những người mua trả một giá duy nhất, hoàn toàn độc lập và được giữ kín sao cho những người trả giá khác không được biết, người trả giá cao nhất khi công bố là người thắng cuộc và được hàng hóa đấu giá; “Đấu giá thành công cho mức giá thứ hai” là cách đấu giá tổ chức giống như “Đấu giá một giá” tuy nhiên người thắng cuộc được mua hàng hóa đấu giá không phải là người trả giá cao nhất mà là người trả giá cao thứ hai. Điều này nhằm bảo vệ người mua tham gia đấu giá, họ được mua với mức giá thấp và có thể đem hàng hóa đem bán lại theo hình thức “Đấu giá một giá”….
Các đặc điểm cơ bản của đấu giá trực tuyến
Giống như cách thức mà hầu hết các công ty đấu giá truyền thống tiến hành, đấu giá trực tuyến thường không trực tiếp bán hàng của chính mình mà chỉ giúp cho các thành viên liệt kê và trưng bày sản phẩm của họ, đấu giá các sản phẩm và thanh toán chúng. Nó hoạt động giống như là một nơi họp chợ cho các thành viên hoặc các doanh nghiệp sử dụng để đấu giá các sản phẩm và dịch vụ. Như đã đề cập ở phần trên, có một vài loại hình thức đấu giá trên mạng đang hiện hữu như đấu giá kiểu Anh, đấu giá kiểu Hà Lan…tuy nhiên hầu hết tất cả các sàn đấu giá trực tuyến đều sử dụng đấu giá kiểu Anh.
Những đặc điểm cơ bản của mô hình thương mại đấu giá trực tuyến:
- Không ràng buộc thời gian. Việc đặt giá có thể thực hiện bất kì lúc nào. Các sản phẩm đuợc liệt kê trong một một vài ngày (thường là từ 1 đến 10 ngày, tùy theo ý thích của người bán) để người mua có thời gian tìm kiếm, quyết định và đặt giá. Giá trị của món hàng sẽ được nâng lên theo số lượng người tham giá đấu giá.
- Không ràng buộc địa lý: Những người bán hàng và những người đấu giá có thể tham gia đấu giá từ bất kì nơi nào có truy cập Internet. Điều này làm các cuộc đấu giá thêm gần gũi và giảm chi phí tham dự một cuộc đấu giá. Điều này đồng thời cũng làm tăng số lượng các sản phẩm (có càng nhiều người bán hàng) và số lượng các đặt giá (có càng nhiều người đặt giá). Những món hàng không những không cần phải đưa đến sàn đấu giá mà còn giảm được chi phí, giảm được giá khởi điểm được chấp nhận của người bán.
- Sức mạnh của tương tác xã hội: Tương tác xã hội mà liên quan đến quá trình đấu giá thì giống như việc chơi đặt cược. Những người đấu giá chờ đợi trong hi vọng là họ sẽ thắng (eBay gọi những người đặt giá thành công là những người chiến thắng). Cũng giống như sự ham mê cờ bạc, nhiều người tham gia đặt giá chủ yếu để "chơi trò chơi" chứ không muốn giành được món hàng. Và điều này tạo ra một sự phân chia lớn các khách hàng tiềm năng của eBay.
- Số lượng người đấu giá lớn: do khi tham đấu giá trực tuyến, người tham gia chỉ phải trả chi phí thấp hoặc không phải trả phí, hàng hóa và dịch vụ đa dạng, dễ dàng tham gia.
- Số lượng người bán hàng lớn: với nhiều lí do khác nhau mà người bán tham gia vào các sàn đấu giá nhưng có một lợi ích mà họ dễ thấy được là với lượng khách hàng tiềm năng rất lớn, hàng hóa bán ra sẽ dễ dàng hơn và có thể đạt được giá cao, giảm chi phí bán hàng, tăng kênh phân phối và đạt nhiều lợi nhuận hơn.
- Mạng lưới kinh doanh ngày càng được mở rộng do tác động tương tác giữa cung và cầu trên mạng đấu giá trực tuyến là rất lớn: số lượng lớn các người tham gia đấu giá sẽ khuyến khích nhiều người bán, ngược lại số lượng lớn các người bán sẽ làm tăng số lượng người tham gia đấu giá. Càng có nhiều hoạt động thì hệ thống càng lớn mạnh nhanh, và mô hình kinh doanh càng trở nên có giá trị cho người xây dựng nó cũng như cho những người tham gia.
Sotaytmdt